رتینوپاتی (مشکلات شبکیه) در نوزادان نارس (Retinopathy of Prematurity – ROP) که به آن Retrolental Fibroplasia نیز نامیده می شود می تواند باعث کوری شود. این بیماری در گذشته ناشی از استفاده از مقادیر بسیار اکسیژن در دستگاه هایی بود که نوزادان نارس در آنها نگهداری می شدند ولی امروزه با پیشرفت در روش های نگهداری از نوزادان نارس، بروز این بیماری کمتر شده است. دلایلی که نوزاد را در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به رتینوپاتی قرار می دهند کم بودن وزن هنگام تولد (کمتر از 1.5 کیلوگرم) و زایمان زودرس (هفته 26 تا 28) هستند.
درد کودکان نارس رشد و تکامل عروق خونی شبکیه دچار اشکال میباشد و عروق خونی غیر طبیعی شروع به رشد می کنند. مشکل رشد عروق غیر طبیعی که به آن نئوواسکولاریزاسیون نیز می گویند این است که اکسیژن کافی به شبکیه نمی رسانند.
رتینوپاتی در نوزادان نارس بسته به شدت بیماری به 5 درجه تقسیم می شود. پیشرفت بیماری به درجات آخر می تواند سبب ایجاد زخم در شبکیه و عوارضی نظیر جدا شدگی شبکیه، خونریزی زجاجیه، انحراف چشم، و تنبلی چشم شود. بسیاری از نوزادان مبتلا به رتینوپاتی دچار نزدیک بینی خواهند شد.
در زمان شناسایی رتینوپاتی نوزادان نارس (ROP) در سال 1942، تصور می شد که این بیماری به خاطر دریافت درصد بالایی از اکسیژن در نوزادان نارس به دلیل تکامل نیافتن ریه بروز می کند. اما به تدریج با پیشرفت علم پزشکان متوجه شدند تنها اکسیژن عامل نابینایی نوزادان نارس نیست بلکه عواملی مانند دریافت اکسیژن با غلظت بیشتر یا کمتر از حد نیاز، وزن کمتر از 1.5 کیلوگرم و سن جنینی کمتر از 34 هفته نیز می تواند منجر به بروز این بیماری می شود.
رتینوپاتی نوزادان نارس نشانه ی مشخصی ندارد و فقط راه تشخیص آن معاینه نوزادان به دست چشم پزشک متخصص است تا بتواند به درستی بیماری را تشخیص دهد و در صورت ابتلای نوزاد به این بیماری بدون از دست رفتن زمان طلایی، اقدام به درمان کند.
در موارد مراجعه دیرهنگام و درمان نشدن نوزاد طی سه تا چهار هفته اول تولد، این بیماری می تواند سبب به نابینایی مطلق و دایمی نوزاد شود. بنابراین آگاهی والدین از این مساله و مراجعه به هنگام برای درمان این بیماری بسیار حائز اهمیت است.
ایرائات شبکیه چشم در نوزادان نارس باعث کوری می شود تشخیص و درمان به موقع بیماری های شبکیه چشم دراین گونه نوزادان نیازمند بررسی دقیق است.
رتینوپاتی ( آسیب شبکیه ) در نوزادان نارس یکی از اختلالات مربوط به چشم میباشد که در اثر عدم تکامل طبیعی عروق خونی شبکیه در نوزادان نارس ایجاد می شود.
یکی از این بیماریها رتینوپاتی (مشکلات شبکیه) در نوزادان نارس میباشد که این بیماری از مهمترین بیماری های قابل پیشگیری نابینایی در کودکان است.
بیماری رتینو پاتی ، آسیب شبکیه چشم ، مشکلات رتینو پاتی در نوزادان نارس،عوامل ایجاد رتینو پاتی
توضیح بیماری رتینو پاتی دیابتیک
بیماری رتینوپاتی نوزادان نارس چند هفته پس از تولد بروز پیدا می کند. این بیماری در مراحل پیشرفته زخم در شبکیه و عوارضی نظیر جدا شدگی شبکیه، خونریزی زجاجیه، انحراف چشم، و تنبلی چشم دیده می شود؛ بسیاری از نوزادان مبتلا به رتینوپاتی دچار نزدیک بینی خواهند شد.
بسیاری از نوزادان نارس پس از به دنیا آمدن در بیمارستان ها و بخش های ویژه در دستگاه های خاص نگه داری می کنند که عاری از اکسیژن است که در این صورت بیشتر در معرض این بیماری قرار می گیرند.
نوزادان نارس به دلیل رشد ناکافی عروق شبکیه چشم بیشتر در معرض بسته عروق قرار می گیرند و عروق جدیدی ایجاد می شود که مراجعه آگاهانه والدین و تیم پزشکی در بخش های بیمارستان ها می تواند این بیماری را به موقع تشخیص و درمان کنند.
در کشور ما علم چشم پزشکی از سطح بسیار بالایی برخوردار است و متخصصان چشم پزشکی می توانند با بررسی های دقیق چشمی این نوزدان را شناسایی و درمان کنند.
حدود 20 تا 30 درصد از نوزادان نارس متولد شده می توانند به نوعی دچار این اختلال شوند که شدت و ضعف دارد.
در بررسی های انجام شده در نوزادان نارس وزن کمتر از 2000 گرم و همچنین سن تولد کمتر از 35 هفته بارداری در ابتلا به این بیماری نقش داشته است.
این بیماری در اکثر موارد قابل درمان است و لیرزتراپی یکی از روش های درمان این بیماری است که متاسفانه جراحی در این بیماری رضایت بخش نیست.
از آنجا كه نوزاد نمي تواند علائم خود را بگويد والدين، متخصص كودكان و نوزادان و چشم پزشك بايد متوجه عوامل خطري كه احتمال ابتلا به اين بيماري را زياد مي كنند باشند. اين عوامل عبارتند از:
– كم بودن وزن هنگام تولد (1.5 كيلوگرم يا كمتر)
– نياز به اكسيژن در هفته اول پس از تولد
– وجود مشكلي در سلامتي نوزاد بلافاصله پس از تولد
كودكاني كه در نوزادي به اين بيماري مبتلا شده اند بايد از نظر علائم زير كه ممكن است نشانه هايي از ابتلا باشند مورد توجه قرار گيرند:
– نگه داشتن اجسام نزديك چشم
– بي ميلي نسبت به استفاده از يك چشم
– بستن و تنگ گردن يك چشم
– مشكل در ديدن فاصله دور
– افت ناگهاني ديد
– ضعف ديد (كه قبلاً توسط پزشك تشخيص داده نشده)
– انحراف چشم
نوزاداني كه ريسك ROP دارند بايد در هفته 4 تا 6 پس از تولد معاينه چشم پزشكي شوند. چشم پزشك نخست با استفاده از قطره هاي گشاد كننده، مردمك را باز كرده و سپس با استفاده از افتالموسكوپ شبكيه را مي بيند. در حين معاينه پدر يا مادر بايد كودك را نگه دارند. صرف نظر از اينكه بيمار به درمان نياز داشته باشد يا خير بايد مجدداً در فواصلي كه چشم پزشك مشخص مي كند تحت معاينه قرار گيرد. معاينات دوره اي براي مشخص كردن اينكه پيشرفت بيماري متوقف شده يا خير و اينكه به درمان نياز وجود دارد يا خير لازمند.
درمان
بعضي از كودكاني كه بيماريشان در حد درجه 1 يا 2 است بدون درمان بهبود مي يابند. در موارد ديگر، در صورتيكه بيمار علائم بيماري درجه 3 يا بالاتر را نشان دهد درمان لازم است. به منظور جلوگيري از انتشار عروق غير طبيعي ممكن است مناطقي از شبكيه را با روشي بنام كرايوتراپي درمان كنند. در اين روش قسمت هايي از شبكيه منجمد مي شود. ليزر هم ممكن است بدين منظور استفاده شود. در هر دو روش زخم هاي دائمي در قسمت هاي محيطي شبكيه باقي مي ماند ولي در اغلب موارد اين روش هاي درماني در حفظ ديد مركز بيمار موفقند.